martes, 4 de noviembre de 2008

LA INFOGRAFÍA MULTIMEDIA

Si ya es cierto que la infografía impresa tiene aún mucho por descubrir y crecer en su uso, la infografía multimedia ofrece numerosas posibilidades a mayores. Los gráficos multimedia que utiliza El País en su versión digital no son sino una muestra de lo se puede transmitir a través de un infográfico de este tipo. Es, por lo que parece, uno de los campos por los que este medio, dentro del territorio español, ha apostado más fuerte. Muestra de ello es dedicar un apartado específico a la inclusión de este tipo de información –la infografía-: "Gráficos". Asimismo, distribuye los gráficos en varias secciones, respectando la vertebración temática impresa, tal vez para facilitarle al lector la búsqueda de estos gráficos a partir de unos códigos que ya tiene más establecidos –los del mundo impreso-.


¿QUÉ ES LA INFOGRAFÍA MULTIMEDIA?
La respuesta inmediata en la que uno puede pensar cuando se le pregunta qué es la infografía multimedia podría ser: la infografía en la red. De hecho, las primeras definiciones de infografía multimedia (Valero Sánchez o Gomes de Oliveira) se centraban en definir lo que era “digital”. Es decir, se entendía que la infografía multimedia habría de tener la misma filosofía de construcción que la impresa, pero en un soporte digital. Sin embargo, no es así. Si bien es cierto que la raíz y objetivo de las dos han de ser prácticamente el mismo (informar de forma rápida, concisa y más clara que con el texto), también lo es que hay unas características que le confieren a la infografía multimedia una personalidad propia.


CARACTERÍSTICAS DE LA INFOGRAFÍA MULTIMEDIA
Es este un campo de estudios todavía incipiente, pero ya varios autores (Alberto Cairo o Chiqui Esteban, por ejemplo), han señalado rasgos esenciales:

  • hipertexto: la estructura del gráfico no es secuencial ni lineal sino que el usuario puede seguir diferentes caminos, acceder de un apartado a otro según sus elecciones personales. Recordemos aquella simple (pero compleja) definición de que el hipertexto permitía simular la estructura de pensamiento del ser humano (que para nada es lineal). El infográfico multimedia buscaría, más o menos, lo mismo. En este sentido, nos parece especialmente útil -aunque también complejo- el infográfico sobre las elecciones presidenciales de EEUU: podemos comparar, en cada Estado, los datos en el 2004 con los sondeos del presente año.
  • interactividad: es, para nosotras, la característica más diferenciadora, haciéndola única, de la infografía multimedia con respecto a la impresa. Cada usuario se INFORMA a través del infográfico según sus necesidades de información concretas. Es decir, tiene la posibilidad de adaptar la información que se le puede ofrecer a sus búsquedas concretas. Y, lo que es aún más novedoso, la “máquina” responde a las acciones del usuario. Véase, por ejemplo, el gráfico de El País en el que se intenta calcular el gasto por niño en la vuelta al colegio según sean las decisiones de los padres (usuario): colegio público, concertado o privado.
  • animación/movimiento: clave diferenciadora con respecto a la infografía impresa. Sin embargo, no debe tomarse en exceso el consejo de la animación infográfica. Nunca por encima del objetivo informativo. Así, junto a infográficos realmente complejos (tanto en temática, como en las decisiones y acciones que debe realizar el usuario), en el País también encontramos gráficos cuya animación sobrepasa en cierto modo el fin informativo: es el caso de Así se baila el chiki chiki.
Está claro que, con estas tres herramientas (hipertexto, multimedialidad y animación/movimiento), las posibilidades de la infografía son infinitas. Y, como ocurre en el caso de El País digital, para cualquier tipo de temática, de muy diversa índole. Se ha progresado mucho, pero, seguramente, todavía queda un largo camino por recorrer.

NUESTRA PROPUESTA DE DEBATE
En aquellos infográficos multimedia que hacen uso del video como principal herramienta, ¿es posible definir una frontera clara entre lo que es una infografía multimedia y lo que es un video?

7 comentarios:

Anónimo dijo...

¿¿¿Está claro que, con estas tres herramientas (hipertexto, multimedialidad y animación/movimiento)? e interactividade, que vos mencionastedes anteriormente na vosa entrada. Son as características propias do contexto web, os elementos básicos: hipertexto, hipermedia (hibridación de linguaxes, xéneros, formas de expresión, uso de diferentes recursos gráficos) e interactividade, que como ven apuntades, é un dos rasgos de máis relevancia para a infografía hipermedia. Pero se podería ampliar un pouco máis o relato infográfico hipermedia, identificar o tipo de estructura que se suele utilizar y como reflicte realmente eses rasgos diferenciadores de esta nova forma de relato informativo.
Estaría ben que esa proposta de debate xa recibira pola vosa parte unha resposta, que xa vos posicionarades ante a cuestión que plantexade.
marotlo

Anónimo dijo...

aquí deixo para toda a clase a seguinte dirección:
http://alanbecker.deviantart.com/
http://alanbecker.deviantart.com/art/Animator-vs-Animation-34244097
marotlo

Patricia Blanco Martínez dijo...

Como unha das autoras do blog, abro o debate coa miña propia opinión. Penso que a infografía xa ten progresado moito, se non na súa idea base (que máis ou menos segue a ser aquela da gráfica de Minard e esta xa ten uns 200 anos!!), si, polo menos, na súa forma. E fíxoo tanto que, tal vez, ao meu parecer, agora xa se poderían chegar a confundir límites. Eu sigo asociando infografía, tal vez equivocadamente, con gráfico, datos… (aínda que sexa multimedia), polo que, tratándose dun vídeo, non o calificaría totalmente de infografía (aínda que dependería moito do que se expoña e de como se faga isto). Tal vez o obxectivo sexa o mesmo que na infografía (informar dun xeito sinxelo, condensado e, á vez, con atractivo en canto a deseño) pero eu tildaríao máis ben de video explicativo/informativo ou algo así.

Un saúdo e esperamos respostas á nosa pregunta!

Anónimo dijo...

Creo que que El País presente unha sección -Gráficos- na que recolle infográficos das diferentes temáticas abordadas no xornal é unha forma de engadir un valor agregado ó producto, pois presenta a información de forma máis clara e precisa que se só empregase texto.
Ademáis, a inteactividade permite que o usuario se convirta en coautor do relato final, na medida na que se lle permite elixir entre diversas opcións segundo as súas preferencias de obter uns datos ou outros. Neste sentido chamoume moito a atención o gráfico que permitía coñecer o custo da volta ó colexio por cada neno segundo as variables escollidas, entre as cales figuraban algunhas como o tipo de centro educativo, a distancia entre o domicilio familiar e a escola ou o vestiario empregado.Creo que aquí se atopa a clave, en facer que o lector deixe de ser un simple receptor de datos para pasar a formar parte da construcción da información.

Anónimo dijo...

En canto á proposta de debate que nós plantexamos, creo que é importante que tanto nos medios impresos como nos dixitais estén sempre moi claras as fronteiras entre tipos de produtos ou xéneros. O usuario da información non debe ter nunca dúbidas sobre o que está a ver ou empregar. Considero que o vídeo é un recurso moi operativo para facer máis útiles os infográficos, xa que poden dar unha visión de conxunto e situar ó receptor, pero na miña opinión, un vídeo por si mesmo non é un relato multimedia e nalgúns casos as distancias non se marcan o suficiente.

Alexandra Moledo dijo...

Saúdos rapazas:

A min pasame igual que a Patricia. Tendo asociar infografía con gráficos, iconos e datos e no caso da multimedia coas animacións. Quizais as dúbidas estean en diferenciar animacións e vídeo. Para min o vídeo e un material de apoio como pode ser un infográfico pero máis ilustrativo que explicativo.

¿Cómo calificarías este vídeo http://www.elpais.com/graficos/internacional/Elecciones/EEUU/2008/elpgra/20081106elpepuint_1/Ges/? Mestura gráfico con vídeos e texto: moito hibridisimo.

Patricia Blanco Martínez dijo...

Alexandra, ese límite é o que eu vexo un tanto difícil de discernir! Pesa máis o de ser un video ou o feito de incorporar información dun xeito semellante a unha infografía? Se é que as conexións son moitísimas. De feito, Alberto Cairo no seu libro, cando fala da estrutura das infografías multimedia (iso de vertical e horizontal...) di que, nesas infografías, a información se lle vai presentando ao usuario a través de esceas (tal cal vai ocorrendo nun vídeo, non cres?). Será debido a esas semellanzas que temos dúbidas...

Un saúdo